6. Ontwikkelen van therapeutische interventies om vermoeidheid en sociale cognitie bij MS te verbeteren.
Mensen met MS hebben vaak vermoeidheidsklachten. Ook treden er problemen op met het geheugen en denken (cognitie). Daarom wordt in het MSCNN gericht onderzoek gedaan naar de mechanismen achter vermoeidheid, vermoeibaarheid en cognitieve functies bij mensen met MS. Hierbij zoeken we naar mogelijke aangrijpingspunten voor therapie.
Behalve klachten over het geheugen blijken ook andere cognitieve functies verminderd te kunnen zijn, waaronder het herkennen van emoties bij anderen. In het MSCNN werken onderzoekers ook aan het ontwikkelen en testen van een behandeling die deze zogenaamde sociale cognitie kan verbeteren en zo de patiënt beter kan laten functioneren in zijn eigen netwerk.
Projecten
Vermoeidheid en vermoeibaarheid bij personen met multiple sclerose.
ONDERZOEKERS – Roeland Prak en Inge Zijdewind
PROJECT: Vermoeidheid is een symptoom dat vaak optreedt bij mensen met MS. Vermoeidheid beïnvloedt nadelig de kwaliteit van leven, het hebben van betaald werk, sociale interactie en gezondheid en welbevinden van mensen. Waardoor vermoeidheid zo prominent aanwezig is bij mensen met MS is onduidelijk. Ook is het onduidelijk of gevoelens van vermoeidheid gerelateerd zijn aan een verhoogde vermoeibaarheid. Een verhoogde vermoeibaarheid wordt meestal gedefinieerd als een snellere afname van prestatie tijdens een specifieke taak. Deze taak kan bijvoorbeeld een motorische krachttaak zijn of een cognitieve taak. Wij bestuderen en proberen onderliggende processen van vermoeidheid en relaties tussen vermoeidheid en vermoeibaarheid te beschrijven en te begrijpen. Een beter begrip kan leiden tot betere behandeling van vermoeidheid.
Financiële bijdrage MD/PhD fellowship en Biogen
Een prikkelende uitdaging: Kunnen zwakke elektrische potentialen de loopfunctie van personen met MS verbeteren?
ONDERZOEKERS – Leda Maffei, Nikki Dreijer en Inge Zijdewind
PROJECT: Loopproblemen en vermoeidheid komen vaak voor bij mensen met MS. Hierdoor neemt de mobiliteit af en wordt men minder actief. Afgenomen fysieke activiteit heeft een negatief effect op de algemene gezondheid en de kwaliteit van leven. Trainingsprogramma’s kunnen een positief effect hebben op deze klachten, maar vermoeidheid maakt het vaak moeilijk om deze vol te houden. In dit project gebruiken we transcutane elektrische stimulatie van de zenuw (TENS) om het loopvermogen te trainen. TENS is een veilige en pijnloze vorm van stimulatie die de persoon zelf thuis kan toepassen. We onderzoeken of TENS (met of zonder gelijktijdige krachttraining) de loopfunctie en vermoeidheidsklachten verbetert bij mensen met MS. De interventie bestaat uit een 4 weken durende training/stimulatieprotocol waarbij deelnemers drie keer per week gedurende 10 minuten thuis trainen.
Financiële bijdrage van Stichting MS Research
Project 22-1156
Het verbeteren van cognitieve prestaties d.m.v. transcraniale alternerende hersen stimulatie; een proof of concept studie
ONDERZOEKERS – Branislava Ćurčić-Blake, André Aleman, Jan Meilof, Thea Heersema, Jon Laman, Inge Zijdewind, Remco Renken, Christoph Herrmann, Joke M. Spikman, Ysbrand van der Werf, Nena Lejko
PROJECT: Lichte tot ernstige cognitieve achteruitgang komt vaak voor bij mensen met MS (45-70%) en heeft een negatief effect op de kwaliteit van leven. Deze cognitieve achteruitgang hangt samen met de beschadiging van zenuwverbindingen die betrokken zijn bij cognitieve processen. Mensen met MS kunnen daarom baat hebben wanneer deze cognitieve achteruitgang kan worden geminimaliseerd.
Onze studie is erop gericht om met een nieuwe techniek, genaamd transcranial alternating current stimulation (tACS), hersen activiteit tijdens de uivoering van cognitieve taken te beinvloeden en te verbeteren. In deze klinische pilot onderzoeken we de praktische toepassing van deze hersenstimulatie en manier van toediening van tACS bij mensen met MS en zien het als voorbereiding op een grotere studie gericht op het klinische effect en het onderliggende mechanisme van de tACS behandeling. Deze behandeling wordt in combinatie met cognitieve training toegepast.
Financiële bijdrage van Stichting MS Research
Verbetering van visuele revalidatie voor mensen met MS
ONDERZOEKERS – Fleur van der Feen, Joost Heutinck
PROJECT: Klachten over het zien komen veel voor bij mensen met MS en kunnen veel beperkingen geven. Op dit moment weten we niet precies welke klachten en problemen met het zien mensen met MS hebben. Ook weten we niet goed welke vormen van aanpassingen of revalidatie zinvol zijn voor deze klachten. De stichting VISIO is gespecialiseerd in visuele revalidatie en heeft veel kennis op dit gebied. Het is nu echter niet altijd duidelijk welke behandeling het beste zal helpen. Samen met VISIO wordt een vragenlijst ontwikkeld die alle klachten over het zien goed in kaart kan brengen. Vervolgens worden mensen met MS met en zonder klachten van het zien gevraagd om een uitgebreid onderzoek van de visuele functies te ondergaan. Ook wordt bij mensen met klachten die worden gerevalideerd na afloop gekeken welke behandelingen het meest effectief zijn. Na afloop van dit onderzoek is er een betrouwbare en praktische vragenlijst die de klachten van het zien bij mensen met MS snel in kaart brengt en die mensen met MS de juiste revalidatie kan bieden. Ook zijn mensen met MS en behandelaars beter op de hoogte van de mogelijkheden van visuele revalidatie bij VISIO.
Financiële bijdrage van Stichting Novum/VISIO